AVO Blog Interview met Rakugo Meesters Tōgetsuan Hakushu en Tendon

Vorig jaar wilde ik graag een Rakugo optreden meemaken, maar dit lukte helaas niet. Eenmaal toen ik wist dat er een Rakugo optreden was in Amsterdam, wilde ik het direct bijwonen. En toen kreeg ik de vraag of ik interesse had om de Rakugo Meesters te interviewen. En dat vond ik een hele eer. Alleen is Rakugo helemaal niet zo bekend in Europa en zover ik weet is het amper bekend in Nederland. Ik heb mijzelf ook moeten voorbereiden voordat ik het optreden ging bijwonen en heb diverse Rakugo shows bekeken op YouTube. Ik vond het optreden van Rakugo Meesters Tōgetsuan Hakushu en Tendon met shamisenspeelster Onda Eri erg leuk, ik heb mij goed vermaakt. En het interview met de Rakugo Meesters was de kers op de taart!

AVO Blog: Wat is de essentie van Rakugo?
Meester Tōgetsuan Hakushu: Qua emoties kan je alles vinden in Rakugo: lachen, verdriet, haat.

Master Tendon eating air wasabi at St. Gallen, June 13th. 6月13日、寿司→わさびの食べ方を披露する天どん師匠。 pic.twitter.com/tDprMwT5NN

— Hakushu EuropeanTour (@HakushuinEurope) June 21, 2014

AVO Blog: Met welk andere (Westerse) vorm kan Rakugo mee vergeleken worden?
Meester Tōgetsuan Hakushu: Er zijn vele vormen in andere landen te vinden waarbij één persoon iets verteld, denk maar aan standup comedy, maar Rakugo zelf is eigenlijk uniek. 

AVO Blog: Wanneer kwam u voor het eerst in aanraking met Rakugo en wanneer besloot je een Rakugo-ka (Rakugo acteur) te worden?
Meester Tōgetsuan Hakushu: Ik kwam ermee in aanraking toen ik een jaar of 18, 19 was. Ik begon met Rakugo toen ik 25 jaar oud was. De reden waarom ik een Rakugo-ka ben is dat ik mijn eigen verhaal kan vertellen, zelf de regie in handen hebt en de acteur bent. Dus alles doe ik zelf en dat kost geen geld, zoals wel het geval is bij het maken van een film.
Meester Tendon: Ik kom zelf uit Tokyo en daardoor had ik meer kansen om Rakugo in de theater mee te krijgen. Zover ik mij kan herinneren ken ik Rakugo al, het was bijvoorbeeld ook op televisie te zien. Ik begon met Rakugo toen ik 24 jaar was. Mijn reden om Rakugo-ka te zijn is dat ik creatief kan zijn, dit maakt het voor mij aantrekkelijk. Daarnaast werk ik voor mijzelf, dat is eigenlijk de perfecte baan. Ik hoef mij geen zorgen te maken of ik wel pas in een team.

AVO Blog: Voordat je een Rakugo-ka wordt, moet je een stage doen. Dit is een lange weg, want het kan meer dan 10 jaar duren voordat je uitgroeit tot een Meester. Wie was uw oudere (leerkracht) en hoe heeft u deze stage ervaren? En hoe lang bent u al een Rakugo-ka?
Meester Tōgetsuan Hakushu: Ik was 22, 23 jaar toen ik begon met mijn stage. Eerste 10 jaar moet je je Meester nabootsen en dan krijg ik te horen of ik goed doe of niet. En nu zit ik in het proces om mijn eigen weg te vinden. Er is geen school waar je naartoe kan, je moet een eigen Meester gaan kiezen en vragen of je een stagiaire mag worden. Lang geleden zei een Meester tegen mij: “Hey, jij bent goed. Jij moet verhalen vertellen.” Tegenwoordig gaat het anders, nu zijn er scouts.
Meester Tendon: Ik was 18, 19 toen ik startte met mijn stage, maar toen maakte ik ook al mijn eigen verhalen. Maar mijn Meester luisterde ernaar en corrigeerde mij. Maar nu maak ik mijn eigen verhalen en doe ik alles zelf. Je moet je Meester leuk vinden, je zit er namelijk een hele tijd aan vast. Dat betekent ook dat je de negatieve dingen van hem moet accepteren.

Join us at the Lloyd Hotel in #Amsterdam tonight for a Jpn comedy show with English surtitles! http://t.co/Ei5aK0FV01 pic.twitter.com/ZTomA1Dtd1

— Hakushu EuropeanTour (@HakushuinEurope) June 19, 2014

AVO Blog: Meester Hakushu, u bent erg populair in Japan. Tickets voor uw soloshows zijn moeilijk verkrijgbaar in Japan. Wat is het verschil tussen uw optredens in Japan en in Europa? Is er een verschil in zalen?
Meester Tōgetsuan Hakushu: Er zijn theaters in Japan speciaal voor Rakugo waar 2000 mensen in passen. Daar zijn regelmatig, zelfs dagelijks Rakugo shows te zien. Dat is natuurlijk niet het geval in Europa. Als we de ondertiteling niet nodig hadden, dan is het wel makkelijk. Want er is niet veel nodig, behalve voor de rekwisieten, die niet zo heel groot zijn.

AVO Blog: Hoe zijn de reacties van het publiek in Europa?
Meester Tōgetsuan Hakushu: In het algemeen erg goed. We hebben natuurlijk wel het probleem met de taal tussen mijzelf en het publiek. Mijn verhalen worden vertaald, maar het is best moeilijk om het op de juiste manier over te brengen naar het publiek. Er zijn sommige dingen die niet overgebracht kunnen worden in de ondertiteling.

AVO Blog: Waar en wanneer halen jullie de inspiratie vandaan voor de verhalen?
Meester Tōgetsuan Hakushu: Ik maak gebruik van oude verhalen, oudste verhalen kunnen van de 11de of 12de eeuw zijn. Ik pas ze aan aan de tijd van nu, maar het skelet van het verhaal blijft hetzelfde.
Meester Tendon: Ik maak mijn verhalen zelf. Er zijn diverse inspiratiebronnen voor mijn verhalen, het kan van alles zijn in de omgeving. Het is makkelijk om dat in een verhaal te stoppen. Daarnaast maak ik ook gebruik van dingen die ik heb meegemaakt en daarvan de eigen waarden die ik in mijn verhalen wil stoppen. Dat kan best lastig zijn, want hiervoor moet je erg observerend zijn en echt om je heen kijken en misschien wel meer dan wat anderen doen. Maar dat is mijn manier om mijn verhalen op te bouwen vanaf nul.

AVO Blog: Doen jullie aan improviseren op het moment zelf? Kan het publiek ook input geven in jullie verhalen?
Meester Tōgetsuan Hakushu: Nee, ik laat geen input toe van mijn publiek. Ik vertel gewoon mijn verhaal. Ik kijk altijd naar mijn publiek, heb ik kinderen als publiek dan verander ik mijn verhaal. Als het publiek niet lacht, dan zal ik meer krachtig zijn om de mensen aan het lachen te krijgen.
Meester Tendon: Ik verander de timing als het publiek lacht, dan wacht ik even met het verder vertellen van het verhaal. Ook bij verdrietige verhalen doe ik dit. Dat kan niet bij al mijn verhalen, het zal ook liggen aan het publiek. Maar hieraan kan je ook zien of iemand een goede acteur is of niet.

AVO Blog: Er zijn een aantal (Westerse) Rakugo-ka optreden in het Engels. Is dit naar uw mening een goede manier om ervoor te zorgen dat Rakugo meer bekend wordt buiten Japan?
Meester Tōgetsuan Hakushu: Het is één weg om de basis van Rakugo te leren kennen, maar het is toch wel anders. Misschien niet de beste manier, maar het kan goed zijn als een begin.

Rakugo workshop at Gent University. ゲント大学で落語ワークショップ pic.twitter.com/MNNESwshcv

— Hakushu EuropeanTour (@HakushuinEurope) June 19, 2014

AVO Blog: Heeft u nog tips voor diegene die niet bekend zijn met Rakugo, maar misschien wel een Rakugo voorstelling willen bijwonen? Moeten ze zichzelf voorbereiden, dingen bestuderen?
Meester Tōgetsuan Hakushu: Het meest belangrijkste is dat je je fantasie gebruikt.
Meester Tendon: Je zou naar Rakugo moeten luisteren in een relaxmode, want zo’n show is niet stijfjes en formeel. Voor mensen die er voor het eerst naar kijken en luisteren in Japan kunnen misschien wel verbaasd zijn dat Rakugo makkelijk is om naar te luisteren.

Ik wil graag Meester Tōgetsuan Hakushu en Meester Tendon bedanken voor de tijd en Clara Kreft voor de vriendelijkheid, de mogelijkheid voor het interview en de live-vertaling van het gehele interview!

Foto’s: Hakushi in Europe twitteraccount